رسوایی‌ها و فجایع بزرگی نفتی در جهان (قسمت سوم)

عملیات کارواش یکی از متهمان بزرگ این عملیات کمپانی نفتی دولتی پتروبراوس است که بخش بزرگی از آن به دولت برزیل تعلق دارد. این رسوایی نفتی طی تحقیقات گسترده پلیس برزیل درباره پولشویی، رشوه و فساد بر ملا شد. نام عملیات الهام گرفته از این است که اولین بار رد این پول‌شویی در یک کارواش زده شد. پس از آن و در ادامه تحقیقات پتروبراوس متهم به پرداخت رشوه به سیاستمداران و احزاب سیاسی در برزیل و تلاش برای مخفی نگاه داشتن این پرداخت‌ها از نهادهای نظارتی و سرمایه‌گذاران شد. این رشوه‌ها برای اطمینان از انعقاد قراردادهایی باقیمتی بیش از حد واقعی پرداخت می‌شد. وزارت دادگستری ایالات‌متحده آمریکا رسوایی کارواش را با عنوان “بزرگ‌ترین رشوه‌خواری غیرآمریکایی در تاریخ” توصیف کرده است. طی این فساد بزرگ بیش از ۲٫۱ میلیارد دلار از شرکت پتروبراوس برای رشوه و پرداخت‌های مخفیانه صرف شده است. گرچه با توجه به کاهش ارزش سهام و البته مشخص شدن دارایی‌هایی که بیش از واقعیت ارزش‌گذاری شده بودند پتروبراوس در حدود ۱۷ میلیارد دلار ضرر کرد. در نهایت مشخص شد به جز برزیل ۱۱ کشور دیگر و همچنین دو رییس‌جمهور برزیل درگیر این پرونده هستند. در سپتامبر ۲۰۱۸ و پس از سال‌ها تحقیقات (اولین گام این پرونده مربوط به سال ۲۰۰۸ بود)، پتروبراوس موفق شد با مقامات برزیل و ایالات‌متحده آمریکا به یک توافق برسد. در بخشی از این توافق بنا شد پتروبراوس ۸۵۳٫۲ میلیون دلار به عنوان جریمه پرداخت کند. پتروبراوس در بیانیه‌ای در این باره اعلام کرد: این تصمیم برای منافع پتروبراوس و سهامداران آن بهترین است. این کار به عدم اطمینان، خطرات، هزینه‌ها و هزینه‌های پیگرد قانونی و دادخواهی طولانی‌مدت در ایالات‌متحده پایان می‌دهد .

در دسامبر ۲۰۱۸ نیجریه پرونده‌ای با ارزش ۱٫۰۹۲ میلیارد دلار علیه کمپانی‌های شیل و انی با ادعای جعل و موارد از فساد ارائه داد. نیجریه اعلام کرد که شیل و انی درگیر رشوه‌خواری و توطئه علیه کشور بوده‌ و میلیاردها دلار از درآمد بالقوه مردم نیجریه را از بین برده‌اند. این پرونده به پولی مربوط است که شیل و انی برای خرید سهام در بلوک OPL245 استفاده کرده‌اند. در این پرونده ادعا شده که این پول به مالابو اویل اند گس، یک شرکت متعلق به وزیر سابق نفت نیجریه، دان اتته پرداخت شده است. این شرکت بعدا برای رشوه‌دهی و بازپرداخت مورداستفاده قرار گرفت. رینولدز پورت چمبرلین وکیل مشاور تام هیبرت که نماینده نیجریه بود گفت: «این ادعا بازتاب دهنده عزم و تلاش‌های پیگیرانه جمهوری فدرال نیجریه برای بازگرداندن مبلغ قابل‌توجهی است که در اثر فساد و فعالیت غیرقانونی شیل و انی در این معامله از دست رفته است». شیل در بیانه‌ای در وبسایت خود در اینباره نوشت: )ما از نتایج اولیه جلسه استماع و تصمیم به محکوم کردن شیل و کارمندان سابق آن ناامید شدیم. ما باور داریم که قضات دادگاه به این نتیجه خواهند رسید که هیچ پرونده‌ای علیه شیل و کارمندان آن وجود ندارد(

این تنها مورد رسوایی شیل در نیجریه نبود چرا که این شرکت نفتی چند ملیتی در ۱۲ فوریه ۲۰۱۹ با چند مورد اتهام نقض حقوق بشر در این کشور روبرو شد. قضات دادگاه لاهه شهادت چهار زن از اهالی اوگانی را شنیدند. این زنان معتقد هستند که مسئول اعدام شوهرانشان توسط ارتش نیجریه در سال ۱۹۹۵ کمپانی شیل است. نه مرد، شامل رهبر اعتراضات کن سارو ویوا، به صورت غیرقانونی توسط رژیم نظامی نیجریه دستگیر و اعدام شدند. شاکیان ادعا دارند این عمل با ترغیب شیل انجام شده است چرا که این نه مرد اوگانیایی با صراحت به انتقاد از عملیات شیل در اوگانیلند، پادشاهی جنوب نیجریه می‌پرداختند. استیر کیبل، هدایت‌کننده این پرونده گفت: «در طول این سال‌ها، شیل به طور پیوسته تلاش کرده است تا این پرونده در دادگاه شنیده نشود. آن‌ها منابع لازم برای جنگیدن با من به جای برقراری عدالت برای همسرم را دارند». شیل همچنان به بی‌گناهی خود در پرونده نه مرد اوگانیایی اصرار می‌ورزد. مدیر سابق شیل، مالکوم بریندد در آن زمان گفته بود: «هم‌زمان که ما برای رفتن به دادگاه با هدف پاک کردن نام خود آماده می‌شدیم معتقد بودیم که که راه پیشرفت مردم اوگانی تمرکز بر آینده است». سه میلیون بشکه نفت در خلیج کامپچه در سوم ژوئن ۱۹۷۹ شرکت مکزیکی پمکس در جست و جوی نفت و در عمق ۱٫۸ مایلی خلیج کامپچه حفاری‌هایی انجام داده بود. در این میان تجهیزات حفاری در میان گل و لای ناشی از آن گم شد و این امر منجر به انفجاری با نشت سه میلیون بشکه نفت در آب شد. در ابتدا و در ماه اول تخمین زده شد که روزانه ۳۰ هزار بشکه نفت به آب نشت می‌کند. ماه بعد این تخمین به روزانه ۲۰ هزار بشکه کاهش پیدا کرد اما ده ماه بعد و در مارس ۱۹۸۰ بود که در نهایت در اثر پوشیده شدن محل نشت نفت توسط گل و دیگر چیزهای زیر آب این نشتی پایان یافت. عملیات پاکسازی با توجه به جریان آب و جهت باد به سمت تگزاس دولت آمریکا دو ماه فرصت داشت تا از رسیدن نفت به خط ساحلی جلوگیری کند. اما ده ماه پس از آن بود که پمکس اعلام کرد نیمی از نفت نشت شده را سوزانده و یک سوم کل نفت نشتی نیز در اثر انفجار تبخیر شده است. بقیه نفتی که در آب باقی می‌ماند از لحاظ قانونی مشکلی نداشت.