نفت در سالی که گذشت

قسمت چهارم

تیرماه؛ از جنگ نفتکشها در خارج تا جنگ با تحریم در داخل

تیرماه سال ۹۸، تکرار جنگ نفتکشها از نوعی دیگر بود؛ این بار بین ایران و انگلستان. اوایل تیرماه، دو میلیون بشکه نفت ایران با نفتکش گریس یک در منطقه جبل الطارق توسط انگلستان توقیف شد. انگیس مدعی شد مقصد این نفتکش پالایشگاه بانیاس در سوریه بوده و نیروی دریایی انگلستان با این استدلال که سوریه مشمول تحریم‌های اتحادیه اروپا است، این نفت‌کش را توقیف کرده است.

اواخر تیر ماه سپاه پاسداران در بیانیه‌ای از توقیف یک شناور خارجی حامل یک میلیون لیتر سوخت قاچاق در جنوب جزیره لارک در خلیج فارس خبر داده و تاکید کرد: این کشتی هنگام عبور از تنگه هرمز به علت رعایت نکردن قوانین و مقررات بین المللی دریایی بنا به درخواست سازمان بنادر و دریانوردی استان هرمزگان، توسط یگان شناوری منطقه یکم نیروی دریایی سپاه توقیف شده است.

در آخرین روزهای تیرماه، یک نفتکش ایرانی دیگر که ۸۰ روز از توقف آن در بندر جده می گذشت سرانجام اجازه خروج از جده و بازگشت به ایران را پیدا کرد. این نفتکش که دهم اردیبهشت به سمت کانال سوئز در حرکت بود دچار نقص فنی شد و به نزدیک‌ترین بندر یعنی جده منتقل شد. اما پس از تعمیر، عربستان اجازه ترک نفتکش را نداد و سرانجام ۲۹ تیرماه این نفتکش ایرانی، جده را ترک کرد.

البته نخستین حاشیه در مورد وزارت نفت در این ماه، نه یازدهم تیرماه، بلکه یک هفته قبل از آن و باز هم در برنامه سلام صبح بخیر بود که علیرضا زاکانی اتهاماتی را در مورد کرسنت علیه وزارت نفت وارد کرده بود و کسری نوری سخنگوی وزارت نفت در این برنامه به اتهامات پاسخ داد. نوری گفت که در ماجرای کرسنت، «علیرضا زاکانی» کسی است که باید به ملت پاسخگو باشد.

بازگشت کارتهای سوخت همزمان با صادرات بنزین

مقدمات آغاز سهمیه بندی سوخت از مرداد ماه جدی تر شد. هرچند کمتر کسی تصور می کرد با توجه به در پیش بودن اانتخابات مجلس شورای اسلامی و وضعیت نامساعد اقتصادی کشور، مسوولان برای افزایش قیمت بنزین و سهمیه بندی سوخت تصمیمی اتخاذ کنند اما استفاده از کارت سوخت‌های شخصی از ۲۲ مرداد ماه الزامی شد هرچند، به دلیل آنکه همچنان افرادی کارت سوخت خود را دریافت نکرده اند، همچنان بیشترین میزان سوختگیری در پمپ‌بنزین‌ها با کارت جایگاهداران انجام می‌شد. روز دوازدهم مردادماه، مدیرعامل شرکت نفت ستاره خلیج فارس از صادرات بنزین تولیدی این پالایشگاه خبر داد و گفت: بیش از یک قرن از کشف نفت در ایران می گذرد و بسیار خرسندیم که نخستین صادرات بنزین به عنوان اتفاقی تاریخی از پالایشگاه ستاره خلیج فارس آغاز شد.

روز ۲۸ مرداد ماه، حمید بعیدی نژاد سفیر ایران در لندن در توئیتی از حرکت نفتکش حامل نفت ایران در جبل الطارق خبر داد. دادگاه جبل الطارق رسماً درخواست آمریکا برای توقیف یا تحمیل اقدامات محدود کننده علیه نفتکش حامل نفت ایران را مردود اعلام کرد. نفتکش ایرانی گریس یک که حالا به آدریان دریا تغییر نام داده بود، به بهانه «نقض تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه سوریه» توسط شناورهای نیروی دریای انگلیس در تنگه جبل‌الطارق توقیف شده بود. البته دادگاه جبل الطارق روز ۲۴ مردادماه، اقدام های قانونی علیه خدمه نفتکش ایرانی گریس ۱ را برداشت. بر این اساس حکم آزادی ناخدا و سه خدمه این نفتکش ایرانی از سوی دادگاه جبل الطارق صادر شد. اما دو روز بعد دادگاهی در واشنگتن پس از آنکه دولت جبل الطارق به درخواست وزارت دادگستری آمریکا برای ادامه توقیف نفتکش گریس ۱ جواب مثبت نداد، به مصادره ۲.۱ میلیون بشکه نفت این کشتی رای داد.