مرور صفحه نخست روزنامه‌های اقتصادی کشور ـ ۱5 مهر ۱۳۹۸

روزنامه در تلویزیون

“زنگنه؛ غربگرا یا توسعه گرا؟

“مردم سالاری” در گزارشی به “حاشیه مهمتر از متن بازدید وزیر نفت از مپنا” پرداخته و نوشته: در بازدید زنگنه از کارخانجات گروه مپنا، حاشیه‌ای وجود داشت که بیش از متن به چشم می‌آمد. عباس علی‌آبادی، مدیرعامل گروه مپنا که همین اواخر حاضر نشده بود مپنا را رها کند و سکان ایران‌خودرو را در دست بگیرد، چند جمله در مورد دیدار خود با محمد سنوسی بارکیندو، دبیرکل اوپک، بر زبان راند که این جملات بار دیگر یک سوال قدیمی را تداعی می‌کرد. علی‌آبادی خطاب به زنگنه گفت: “شرکتی که شما پایه‌گذاری کردید [یعنی شرکت مپنا] به درخت تنومندی تبدیل شده که می‌توان به آن تکیه کرد. دستاوردهای مپنا هفته گذشته در وین برای آقای محمد سانوسی بارکیندو، دبیرکل اوپک تشریح شد و وقتی متوجه شد شما پایه‌گذار آن هستید، عنوان کردند باید به آقای زنگنه نوبل صنعتی داد.” این سخنان در حالی توسط مدیرعامل مپنا بیان شد که عده‌ای از مخالفان دولت در سالیان گذشته بارها به زنگنه از این زاویه انتقاداتی را مطرح کرده‌اند که او «غربگرا» است و «توجهی به تولید داخلی ندارد».

در ادامه این گزارش می خوانیم: مپنا را بیژن زنگنه، هنگامی که در دولت هاشمی رفسنجانی وزیر نیرو بود در سال ۱۳۷۱ پایه‌گذاری کرد. در آن زمان، هدف این بود که مپنا به شرکتی تبدیل شود که با اتکاء به ظرفیت داخلی در کنار همکاری با شرکت‌های بین‌المللی، توسعه و خودکفایی در بخش نیروگاهی را رقم بزند. از آن زمان تاکنون مپنا بیش از یک‌صد اَبرپروژه به ارزش بیش از ۳۰ میلیارد یورو اجرا و در بخش نفت و گاز نیز ظرفیت قابل توجهی ایجاد کرده است.

این گزارش می افزاید: اگر بخواهیم واقعیت‌ها را ببینیم و سوگیریِ سیاسی را کنار بگذاریم، باید بگوییم که علاوه بر بخش نیرو، در بخش نفت و گاز نیز زنگنه دست به ایجاد شرکت‌های توسعه‌ای توانمند زده است. پتروپارس نمونه‌ای از این شرکت‌ها است. وقتی دولت اصلاحات جای دولت هاشمی رفسنجانی را گرفت، زنگنه از وزارت نیرو به وزارت نفت رفت و درست در اولین سال حضور خود در این وزارتخانه، پتروپارس را پایه‌گذاری کرد تا این شرکت توسعه بزرگترین میدان گازی دنیا، یعنی میدان گازی پارس جنوبی، را با اتکا توان داخلی به پیش ببرد.

بخش پایانی گزارش مردم سالاری، موضوع جایگزینی شرکت پینی با پتروپارس در فاز یازده پارس جنوبی را موردتوجه قرار داده: زنگنه نگاه ایدئولوژیکِ به امر توسعه ندارد؛ او یک عملگرا است. اگر همکاری با شرکت‌های خارجی باعث شود که انتقال تکنولوژی به داخل صورت گیرد، شرکت‌های داخلی توانمند شوند و بتوانند توسعه را با سرعت بیشتری پیش ببرند، زنگنه ابایی از این ندارد که اجرای طرح‌های توسعه را از طریق مدلِ همکاریِ ایرانی- خارجی به پیش ببرد. اما او توسعه را مشروط به هیچ پیش‌شرطی نمی‌کند و در شرایط تحریم نیز سخت‌ترین و دشوارترین کارها را معطل نمی‌گذارد تا با استفاده از توان ۱۰۰ درصدی داخلی، توسعه صنعتی به سرانجام برسد. نگاه واقع‌بینانه به ما نشان می‌دهد که وزیر نفت غربگرا نیست: برای او توسعه است که بر هر چیزی (چه غرب و چه شرق) اولویت دارد. او یک توسعه‌گرای عملگرا است و تاریخ صنعتی کشور در دهه‌های گذشته نیز این موضوع را ثابت می‌کند.

“چرخش در الگوی توسعه نفتی”

ایران نوشت: به این سه خبر توجه کنید. سه قرارداد نفتی با شرکت‌های ایرانی طی هفته گذشته امضا شد؛ وزیر نفت روز گذشته از کارخانه‌های یک گروه صنعتی داخلی بازدید کرد و برای استفاده از تکنولوژی‌های ساخت این شرکت مذاکرات جدی انجام داد. بیژن زنگنه در حاشیه این بازدید نیز از واگذاری کامل طرح توسعه فاز 11 پارس جنوبی به شرکت‌های ایرانی خبر داد؛ درحالی که قرار بود در این پروژه «توتال» فرانسه و «سی‌ان‌پی‌سی‌آی» چین حضور داشته باشند تا تکنولوژی‌های پیچیده مورد نیاز آن را تأمین کنند. این تازه شروع کار است و وزیر نفت می‌گوید: می خواهیم بیشتر کار در صنعت نفت را به شرکت‌های داخلی بدهیم و از این فرصت برای توسعه صنعت داخلی و نه تنها صنایع بلکه واحدهای فناوری و دانش بنیان داخلی هم استفاده کنیم. “من خودم چشم آبی هستم.” زنگنه این جمله را به طنز و در پاسخ به این سؤال خبرنگار ما که آیا آن‌طور که گفته می‌شود، شما «چشم به راه چشم آبی ها» بودید؟ به زبان آورد. وزیر نفت می‌گوید: بازار اتهام رایج است. ایده تأسیس مپنا، فرآب، پتروپارس و پتروایران از سوی کسانی مطرح شده که از این نوع اتهام‌ها به آنها می‌زنند. یکبار هم گفتم اگر دولت از اتهام‌زدن و دروغ گفتن مالیات می‌گرفت، درآمد آن بیشتر از درآمد نفت بود.