رسوایی‌ها و فجایع بزرگ نفتی در جهان

در قسمت قبلی این مطلب به این موضوع پرداختیم که دنیای نفت با توجه به شدت سودآوری آن همیشه درگیر فساد بوده و خواهد بود. این موضوع در کنار ویژگی‌های صنعت فراساحلی این حوزه به صورت مداوم منجر به بروز فجایع و رسوایی‌هایی در طول تاریخ شده است. بنابراین تلاش کردیم تا سلسله گزارشی از تعدادی از مطرح‌ترین این وقایع تهیه کنیم. در این قسمت و قسمت بعدی به تعدادی دیگر از این رسوایی‌ها و فجایع اشاره خواهیم کرد.

انفجار چاه ماکاندو باراک اوباما این رسوایی را «بزرگ‌ترین فاجعه زیست‌محیطی در تاریخ آمریکا» توصیف کرده بود. این ماجرا که بیش‌تر با نام نشت نفت بی.پی شناخته می‌شود در تاریخ ۲۰ آوریل ۲۰۱۰ و با انفجار تجهیزات نفتی دیپ‌واتر هوریزن، یک مایل زیر آب به وقوع پیوست. این حادثه موجب مرگ ۱۱ نفر، زخمی شدن ۱۷ نفر و مسموم شدن ۲۱۰ میلیون گالون از آب‌های متعلق به آمریکا شد. نشت چاه تا پنج ماه بعد از انفجار ادامه داشت و تازه در ۱۹ سپتامبر ۲۰۱۰ بود که مهر و موم چاه تائید شد. شرکت بی.پی به خاطر ۱۱ مورد قتل، دو مورد تخطی از قانون و یک مورد جنایت گناهکار شناخته و مجبور به پرداخت ۱۸٫۷ میلیارد دلار هزینه قانونی شد. پاکسازی گفته شد که کمپانی بی. پی از صرف ۱۲۵ هزار دلار برای بررسی سیمان تجهیزات نفتی سرباز زده بود، کاری که ممکن بود از انفجار جلوگیری کند. همچنین استفاده از ماده شیمیایی Corexit 9527 برای پاکسازی نفت از سوی این شرکت باعث افزایش آلودگی شد. دکتر سوزان شوا، سم شناس دریایی درباره استفاده بی. پی از مواد شیمیایی گفته بود: «آن‌ها در چنان حجم بالایی از این مواد استفاده کرده‌اند که بی‌نظیر است، بدترین این مواد Corexit 9527، که بیش‌ترین استفاده را هم داشته سلول‌های قرمز خون را تجزیه می‌کند و موجب خون‌ریزی ماهی‌ها می‌‌شود. با ۸۰۰ هزار گالون از این ماده تنها می‌شود مرگ را متصور شد». در روز ۱۵ آوریل ۲۰۱۴ بی. پی اعلام کرد که پاکسازی تکمیل شده است اما نظر کارشناسان غیر از این است. میدان نفتی نوروز در طول جنگ بین ایران و عراق در سال ۱۹۸۳ نوروز به میدان نبرد چندین نشتی نفت تبدیل شد. یک انفجار در ماه مارس و در اثر سقوط یک تانکر در یک سکوی نفتی اتفاق افتاد. سکو توسط بالگردهای عراقی مورد حمله قرار گرفته و آتش شعله‌ور شد. جنگ میان دو کشور موجب شد مهر و موم کردن چاه تا ۱۸ سپتامبر ۱۹۸۳ طول بکشد. در ماه مارس نیز یکی دیگر از سکوهای نزدیک به آن توسط بالگردهای عراق مورد حمله قرار گرفت. گرچه این یکی در ماه می مهر و موم شد اما موجب شد تا حدود ۸۰ گالون بشکه نفت به آب‌های خلیج‌فارس نفوذ کند.

یک پاکسازی طولانی تا هفت ماه پس از اوت ۱۹۸۳ که جنگ میان ایران و عراق به پایان رسید، پاکسازی غیرممکن بود. دو سال طول کشید تا آتش مهار شود و کف‌کش‌ها و پمپ‌ها توسط شرکت نروژی نورپول برای پاکسازی مستقر شوند. ۱۱ نفر در طول این فرآیند مخرب جان خود را از دست دادند. حیوانات بیش‌ترین آسیب را در این میان متحمل شدند. اکوسیستم در خلیج‌فارس ویران شد هزاران پرنده و پستاندار در اثر ۸۰ گالون نفت کشته شدند. درنهایت زمانی این پاکسازی به پایان رسید که این فاجعه تبدیل به چهارمین نشت نفت بزرگ تاریخ شده بود.